TEMEL BULGULAR

2014-2018’de rapor edilen yangınların dörtte birinden fazlası (yüzde 27) ev ortamlarında meydana geldi. Buna ek olarak, sivil yangın ölümlerinin dörtte üçünden fazlası (yüzde 77) ve bildirilen sivil yangın yaralanmalarının neredeyse dörtte üçü (yüzde 73) ev tipi yapı yangınlarından kaynaklanmıştır. Bu beş yıllık süre boyunca, ABD itfaiye birimleri, tahmini olarak yılda ortalama 353.100 ev yapısı yangınına müdahale etti. Bu yangınlar yılda ortalama 2.620 sivil ölümüne neden olmuştur; 11.030 sivil yangın yaralanması; ve 7,2 milyar dolarlık doğrudan mal hasarı. 2014–2018’de bildirilen ev yangınlarının yüzde altmış dokuzu, imal edilmiş evler de dahil olmak üzere bir veya iki aileli evlerde olmuştur. Bu yangınlar, ev yangını ölümlerinin yüzde 85’ine, ev yangını yaralanmalarının yüzde 65’ine ve ev yangınlarından kaynaklanan doğrudan maddi hasarların yüzde 79’una neden oldu. Bazı senaryolar geçmişte olduğundan daha tehlikeli görünüyor. 2014–2018’de döşemeli mobilyaların ya da şiltelerin tutuşmasıyla başlayan ve yatak takımlarının tutuşmasıyla başlayan 1000 kişi başına ölüm oranı 1980–1984’tekinin iki katından fazlaydı.

Çoğu ev yangını ve yangın kazası beş nedenden kaynaklanır: pişirme, ısıtma ekipmanı, elektrik dağıtım ve aydınlatma ekipmanı, kasıtlı yangın ve sigara malzemeleri. Toplamda beş yıllık 2014–2018 döneminde yemek pişirme, ev yangınlarının ve evde çıkan yangın yaralanmalarının önde gelen nedeniydi. En çok ev yangını ölümlerine ise sigara malzemeleri neden oldu. Bildirilen ev yangınları ve ev yangını ölümleri, 1980’den bu yana kabaca yarı yarıya azalmış ve nüfusa dayalı ev yangını ve ev yangını ölüm oranları kabaca üçte iki oranında düşmüş olsa da, bildirilen 1000 ev yangını başına ölüm oranı oldukça tutarlı kalmıştır. Bu oran, son yıllarda 1980’dekinden biraz daha yüksekti. Değişiklik, bir veya iki aileli ev yangınlarında ölüm oranındaki daha da belirgin bir artıştan kaynaklandı.

RAPOR EDİLEN YANGINLARDAKİ EĞİLİMLER

Şekil 1, 2019 yılında bildirilen 339.500 ev yangını tahmininin, 1980’deki 734.000 tahmininden yüzde 54 daha düşük olduğunu göstermektedir. NFPA Yangın Deneyimi Anketi’nden gelen bu sonuçlar, yıllık olarak NFPA Yangın Kaybında sunulmaktadır. Bildirilen yangınlardaki düşüş en keskin düşüşü 1980’lerde olmuş, 1990’larda daha yavaş devam etmiş ve son yirmi yılda çoğunlukla aynı seviyeye ulaşmıştır. Bir veya iki aileli evlerde rapor edilen yangınların 2019 tahmini, 1980’dekinden 2019’da yüzde 55 daha düşüktü. Dairelerde veya diğer çok aileli yapılardaki tahmini yangınlar yüzde 48 daha düşüktü. 2018’den 2019’a, bir veya iki aileli evlerde yangınlar yüzde 4 düşerken, apartman yangınları yüzde 13 düştü.

2019 yılında 2.770 olan evde yangın sonucu ölüm sayısı, 1980’deki 5.200 ölümden yüzde 47 daha düşüktü. Bkz. Şekil 2.

2019’da bildirilen evde yangın yaralanmaları tahmini, 1980 tahmininden yüzde 38 daha düşüktü. Bkz. Şekil 3.

2018’de nüfusa dayalı evde yangın ve yangınla ölüm oranları, kabaca 1980’deki oranın üçte biri idi. Bin nüfus başına bildirilen ev yangını oranı, 1980’de 3,2’den 2019’da 1,0’a düştü. 1980’de milyon nüfus başına 22,9 ölümden yüzde 63 daha düşük. Bkz. Şekil 4.

Bildirilen ev yangınlarında ölüm ve yaralanmaların azaltılması konusunda daha az ilerleme kaydedilmiştir. 1980 yılında, rapor edilen her 1000 ev yangını başına 7,1 ölüm oldu. Bu aynı zamanda bir veya iki aileli evler ve apartmanlar için de geçerliydi. Kırk yıl sonra, 1000 yangın başına ölüm oranı apartman yangınları için yüzde 29 düşerek 5,1’e, genel ev yangınları için yüzde 15 artışla 8,2’ye ve bir veya iki aileli evlerde daha da fazla 9,0’a çıktı. Oranlar dalgalanırken, bir veya iki aileli 1000 evde yangın başına ölüm oranının 1980’dekinden daha düşük olduğu yalnızca bir yıl vardı. Apartman yangını ölüm oranları oldukça tutarlı bir düşüş eğilimi gösterdi. Çoğu yılda, bir veya iki aile evinin daha büyük payı olması nedeniyle, genel evlerin oranı 1980’dekinden daha yüksektir. Bkz. Şekil 5.

1000 apartman yangını başına 2019’da 45,3 sivil yaralanma oranı, 1980’de ki 25,1 oranından yüzde 81 daha yüksekti. Bir veya iki aileli ev yangınları için, 2019 yılı 1.000 yangın başına 33,3 yaralanma oranı, 1980’deki 27,3 oranından yüzde 22 daha yüksekti. 2019’da toplam 1000 ev yangını başına 35,9 yaralanma, 1980’deki 26,8 oranında yüzde 34 daha yüksekti. Bkz.Şekil6.

Apartman yangınları ve bir veya iki aileli ev yangınları oranları arasındaki eşitsizliğin bir nedeni, daireleri bir veya iki aileli evlerden daha fazla kanun şartının düzenlemesi olabilir. Sonuç olarak, apartman binalarında, etkinleştirildiğinde itfaiyeyi bilgilendiren duman algılama sistemlerini izleme olasılığı daha yüksektir. Bu, apartman mülklerinde daha küçük yangınların rapor edilmesine neden olabilir. 2014-2018’de, bildirilen apartman yangınlarının yüzde 62’sinde kapalı bir pişirme yangını olduğunu gösteren olay türleri vardı. İtfaiye gelene kadar birçoğu söndürüldü. İki aileli ev yangınlarında çıkan yangınların yalnızca yüzde 26’sı kapalı yemek yangınlarıydı. Dairelerde ayrıca bir veya iki aileli evlere göre fıskiye olma olasılığı daha yüksektir.

Şekil 7, ölümcül ev yangını kurbanlarının yarısından fazlasının 55 ve üzeri (yüzde 55), üçte birinden fazlasının ise en az 65 yaşında (yüzde 35) olduğunu göstermektedir. Her beş ölümcül ev yangını kurbanından biri 55-64 yaşları arasındaydı (yüzde 19).

KAYNAKÇA

Ahrens , M., & Maheshwari, R. (2020, 11). Home Structure Fires. NFPA RESEARCH: https://go.nfpa.org/l/14662/2020-11-30/8h3wyx adresinden alındı